İhtiyaçlar ve İstekler

Günümüz toplumunda istek ve ihtiyaç kavramları arasında ciddi bir çekişmeler olabileceğini düşünüyorum. Bunun en canlı örnekleri çocuklu ailelerde meydana gelmektedir. Ebeveynler çocuğun isteklerini anlamsız, zamansız ya da lüks bulurken, çocuklar ise arkadaşlarından kalır yan bulmayarak bu isteklerinin karşılanması yönünde tutum ve ısrar göstermektedir.

A ailesinin zaruri bir ihtiyacı vardı. Ev almak. Ancak çocuklarının keyfe keder bir isteği vardı. Ailesine güzel ve pahalı bir teknolojik cihaz aldırtmak. Aile çocuğuna ne dese de çocuk bunu kafasına koymuştu bir kere. Ve ısrarla o cihazın alınmasını talep ediyordu. Aile iki durum arasında sıkışıyordu. Zaruri ihtiyaç dururken bu istekte nereden çıktı dercesine adeta. Çocuk ve aile orta noktada buluşamıyor ve birbirlerini anlayamıyorlardı. Peki, bu sosyolojik temelli olayın altında neler yatmaktadır? Elbette, olay bu raddeye gelene kadar muhtemelen aile çocuğa ekonomik durumumuz yok alamayız gibi ifadeler kullanmamış olabilir. Çocuğa hayır diyebilmek baktığımız zaman, çocukta ihtiyaç duyduğunda hayır diyebilme rol modelini sağlayabilir çocukta. Ancak istekleri gerçekleştikçe çocuk daha büyük istekler talep edecek ve iş ipin ucu alınamaz bir hale gelecektir. Bakınız bu durum biraz korkunç bir olaydır.

Psikoloji biliminde “Lokum Testi” adlı bir deney yapılmıştır. Ve bu deneyde iki tane farklı çocuğa, farklı yer ve zamanlarda önlerine bir tabakta lokum konulmuş. Ve eğer bu lokumu bir saat boyunca yemezsen sana üç lokum daha vereceğim denilmiştir. Çocuklardan birisi lokumu yememek için çok mücadele etse de on beş dakika dayanabilmiş ve lokumu yemiştir. Diğer çocuk ise bir saat boyunca sabırla direnmiş ve üç lokum daha almaya hak kazanmıştır. Burada ibretlik çok olaylar vardır. Zamanı ayarlayamayan çocuk dürtüsel olarak lokumu yiyerek dürtüsünü harekete geçirmiştir. Bu çocuğun akademik hayatında başarı gösteremediği ve ikili ilişkilerinde problemler yaşadığı gözlenmiştir. Ancak diğer çocuk, sabırlı davranmış ve dürtüsünü kontrol edebilmiştir. Akademik hayatında başarılı oldukları, sosyal ilişkilerde daha derin ve anlamlı ilişkiler kurdukları gözlenmiştir. Ne istediğini bilir ve bunun için çaba sarf ederler. Lokum testi baktığımız zaman dürtü kontrolünü de test eden bir sosyal deneydir.

Birinci çocuk istemiş ve kısa vadede ödül almış ancak orta ve uzun vadede aldığı ödül cezaya dönüşmüştür. İkinci çocuk ise kısa vadede dürtü kontrolü sağlayabilmiş, orta ve uzun vadede ödül almıştır.

İstekler anlamlı ve zamanlı olursa ihtiyaca dönüşebilir. Ve bireylerin hayatlarına orta ve uzun vadede cezaya dönüşmeksizin güzel sonuçlar alınabilir. Sonra ki yazım da görüşebilmek dileğiyle. Sevgiler.